Tọa đàm, giao lưu trực tuyến 'Bảo quản vắc xin an toàn - Bạn biết gì về vắc xin?'


Quang cảnh buổi tọa đàm sáng nay 29-6 - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Mở đầu buổi tọa đàm, nhà báo Nguyễn Hoàng Nguyên - phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - cho rằng vắc xin có tầm quan trọng đối với mọi người, đặc biệt là ở trẻ em.
Việc bảo quản vắc xin đúng cách cũng rất quan trọng nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn của vắc xin.
Mà có thể đơn cử, gần đây, báo chí thỉnh thoảng đưa tin sự cố tiêm vắc xin ở trẻ, điển hình sự việc 4 trẻ ở Thanh Hóa bị tiêm vắc xin hết hạn với nguyên nhân vì bảo quản vắc xin không đúng hạn. Dù sức khỏe trẻ chưa ghi nhận bất thường nhưng khiến nhiều phụ huynh lo ngại.

Nhà báo Nguyễn Hoàng Nguyên, Phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ phát biểu mở đầu buổi tọa đàm - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Trong khi đó, nhìn toàn cảnh, theo nhận định Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu ở khu vực Tây Thái Bình Dương có tỉ lệ tiêm vắc xin cao. Điều đó cho thấy nỗ lực của Chính phủ và cộng đồng trong bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên vẫn còn đó rất nhiều câu hỏi của người dân được giải đáp.
Tọa đàm này là hoạt động của Tuổi Trẻ nhằm cung cấp thông tin và làm rõ hơn một số vấn đề bạn đọc quan tâm trong thời gian qua.
Tiếp nối phần chia sẻ mở đầu, nhà báo Cao Huy Thọ - phó giám đốc Trung tâm dịch vụ Truyền thông báo Tuổi Trẻ - cho hay đây là lần đầu tiên báo Tuổi Trẻ và VNVC tổ chức buổi tọa đàm kết hợp với giao lưu trực tuyến.
Hơn một tuần trước, báo Tuổi Trẻ và VNVC đã Phát động cuộc thi viết "Tiêm ngừa - Chuyện chưa kể". Ông ví von chuyện tiêm vắc xin là chuyện "khổ lắm nói mãi" nhưng cần phải tiếp tục nói vì tầm quan trọng của chúng trong việc phòng bệnh. Rất nhiều câu hỏi của bạn đọc đã gửi về báo Tuổi Trẻ và được chọn lọc để gửi đến các chuyên gia, bác sĩ trả lời.
Câu hỏi mở đầu đã được chuyển đến đại diện VNVC. Trước câu hỏi là "làm sao bảo quản vắc xin an toàn, hiệu quả đến tay người sử dụng?", và với thực tiễn của một đơn vị như VNVC đang có 114 trung tâm tại 47 tỉnh, thành trên khắp cả nước, bà Ngô Thị Tuyết Sương, giám đốc Chất lượng hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết: Vắc xin là một chế phẩm sinh học đòi hỏi điều kiện bảo quản nghiêm ngặt 2-8 độ C ở tất cả các khâu: sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng.
Mỗi kho lạnh của VNVC luôn có tối thiểu 2 dàn lạnh và hoạt động luân phiên. Việc bố trí hai dàn lạnh là để dự phòng khi một trong hai dàn lạnh gặp sự cố. Mỗi kho lạnh được bố trí tối thiểu từ 2 nguồn điện, gồm điện lưới quốc gia và máy phát điện công suất lớn.
Khi có sự cố về nguồn điện sẽ có máy phát điện dự phòng trong vòng 2 phút sau sẽ vận hành. Kho lạnh có hệ thống giám sát chặt chẽ có màn hình hiển thị hàng ngày tại kho lạnh.
Hệ thống giám sát rất đa dạng, giám sát nhiệt độ tự động tại chỗ. Cảnh báo tại chỗ bằng tín hiệu còi và đèn, cảnh báo từ xa qua tin nhắn SMS và cảnh báo thông qua email đến những người có trách nhiệm như thủ kho, quản lý kho, quản lý chất lượng và bảo trì… nếu nhiệt độ ở ngưỡng nguy hiểm.

TS Nguyễn Hoàng Tùng - phó viện trưởng Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Trao đổi cụ thể thêm về câu chuyện vắc xin, ông Nguyễn Hoàng Tùng - phó viện trưởng Viện Kiểm định quốc gia về vắc xin và sinh phẩm y tế (Bộ Y tế) - cho biết thực tế Viện Kiểm định đã đồng hành với VNVC trong nhiều năm qua. Hằng năm Viện sẽ có đánh giá về hiệu quả, VNVC là đơn vị đầu tiên trong lĩnh vực tiêm chủng vắc xin dịch vụ tại Việt Nam.
Đối với quy trình bảo quản vắc xin sẽ phải tuân thủ theo quy định và từng loại vắc xin sẽ có cách bảo quản khác nhau.
Qua nhiều năm VNVC là đơn vị tuân thủ quá trình bảo quản vắc xin tốt và vượt trội hơn so với nhiều đơn vị tiêm chủng mở rộng. Quá trình đảm bảo vắc xin liên quan đến nhiều yếu tố khác như như: bảo quản kho lạnh, đào tạo đội ngũ cán bộ, cách thức vận chuyển… Đặc biệt là phải có thiết bị theo dõi.
Các đơn vị phải có thiết bị làm lạnh, thiết bị nhiệt để bảo quản vắc xin đúng nhiệt độ nhà sản xuất cho phép với mỗi loại. Vắc xin trên thị trường sẽ được kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt từ khâu sản xuất đến quá trình bảo quản theo quy trình khép kín, tùy từng loại sẽ có cách bảo quản khác nhau.
Đối với các vắc xin nhập khẩu từ từng lô một đều được kiểm định chất lượng và tính an toàn, phải chứng minh được dây chuyền sản xuất về đến kho và cách bảo quản tại Việt Nam để đảm bảo an toàn.
Ngoài ra, người dân có thể kiểm tra đối chiếu bằng mắt thường bằng cách phối hợp với nhân viên y tế, lắc lọ vắc xin để xem mức độ tan của vắc xin ra sao, xem hướng dẫn sử dụng… để đảm bảo an toàn.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, phó chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Bác sĩ Trương Hữu Khanh - phó chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM - tiếp nối phần tọa đàm trước đặt vấn đề về vắc xin phòng bệnh tay chân miệng và sốt xuất huyết. Bác sĩ Khanh cho hay qua theo dõi vắc xin từ lâu, theo ông, bệnh tay chân miệng không cần có vắc xin phòng bệnh chung, mà cần là vắc xin phòng virut EV71 - tác nhân rất nguy hiểm, gây bệnh nặng và tử vong.
Gần đây, một số quốc gia trên thế giới đã có vắc xin phòng tay chân miệng và sốt xuất huyết. Tại Việt Nam hiện chưa có vắc xin phòng tay chân miệng nặng là thiệt thòi khi chi phí điều trị rất lớn, cao hơn cả bệnh thủy đậu và sởi.
Ngừa và phòng bệnh là tất yếu. Ngoài cần vắc xin phòng tay chân miệng từ tác nhân EV71, bác sĩ Khanh mong muốn nước ta cần có thêm vắc xin khác là sốt xuất huyết.
Cũng tại buổi tọa đàm, nhà báo Huy Thọ đặt vấn đề khi mới đây, thế giới có một số vắc xin ngừa ung thư đã thành công (trong đó có ung thư tuyến tiền liệt) được đông đảo bạn đọc báo Tuổi Trẻ và người dân cả nước quan tâm. Còn gần hơn, về bệnh tay chân miệng, được biết Bộ Y tế đang tiếp nhận những hồ sơ nhập vắc xin - thì khi nào có được?

PGS.TS Phạm Quang Thái - phó trưởng khoa kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Trước trả lời câu hỏi trên, PGS.TS Phạm Quang Thái - phó trưởng khoa kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương - nhắc đến một số sai lầm trong quá trình tiêm chủng, có thể gây ra tác dụng phụ. Điển hình một số loại vắc xin có thành phần muối nhôm, nếu không lắc kỹ trước khi tiêm có thể gặp các phản ứng phụ như sốt…
Thực tế đã gặp những trường hợp này và qua giám sát, đánh giá nguyên nhân cán bộ y tế không lắc các loại vắc xin có thành phần muối nhôm, khiến 90% người tiêm bị sốt.
Ngược lại với những vắc xin có thành phần muối nhôm, lắc kỹ trước khi tiêm thì cũng có nhiều loại vắc xin không cần lắc kỹ trước khi dùng.
Ông Nguyễn Hoàng Tùng cho biết thêm, trước đó vắc xin sốt xuất huyết của Sanofi được đưa đến Hội đồng cấp số đăng ký để được cấp phép, tuy nhiên sau khi xem xét hội đồng thống nhất loại vắc xin này chưa thể tương thích với người Việt Nam và đã không đồng ý cấp phép.
Có thể sau này sẽ bổ sung hồ sơ, quy trình sản xuất cho tuýp sốt xuất huyết khác có lẽ sẽ vào Việt Nam.
Đối với vắc xin chân tay miệng, tùy thuộc vào đơn vị dịch vụ chịu trách nhiệm đăng ký vào Việt Nam. Hiện có một loại vắc xin tay chân miệng của Đài Loan đã gửi hồ sơ đăng ký để được cấp phép và khá tương thích với người Việt, thời gian sắp tới sẽ đưa ra hội đồng để được cấp phép.

Bà Vũ Thị Thu Hà - giám đốc cung ứng Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Bà Vũ Thị Thu Hà - giám đốc cung ứng Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC - cũng bày tỏ rằng nếu không có vắc xin thì rất thiệt thòi cho người dân, trên thế giới có rất nhiều loại vắc xin mà Việt Nam chưa có. Một trong những khó khăn chung trên toàn cầu là hiện nay các hãng vắc xin sẽ có ưu tiên cho các quốc gia khác nhau.
May mắn, Việt Nam được coi là quốc gia ưu tiên trên bản đồ vắc xin. Đối với vắc xin sốt xuất huyết và vắc xin tay chân miệng đang được xem xét. Đây là hai loại được Bộ Y tế quan tâm phát sinh dịch hàng năm.
Hy vọng VNVC sẽ là đơn vị được các hãng tin tưởng và triển khai dịch vụ các loại vắc xin này. Ngoài ra, VNVC sẽ cố gắng trong thời gian tới sẽ tiếp cận và đưa về các loại vắc xin cần thiết, hữu ích cho người dân để phòng các bệnh như: zona thần kinh, các vắc xin khác dành cho người lớn, phụ nữ mang thai…
Bác sĩ CKI Bạch Thị Chính - giám đốc y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC - cũng cho biết thêm, trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, người già hệ miễn dịch suy yếu, do vậy nếu bị bệnh nguy cơ chuyển nặng sẽ rất cao nếu không được tiêm vắc xin phòng cúm.
Trong trường hợp, người nhiễm cúm nếu không được tiêm vắc xin phòng bệnh kèm theo nhiều bệnh nền sẽ có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim cao gấp 17 lần so với người bình thường.
Đặc biệt, đối với các bệnh truyền nhiễm khi tỉ lệ tiêm ngừa cao, nguy cơ mầm bệnh lây lan trong cộng đồng sẽ giảm.
Theo các chuyên gia, nhờ có vắc xin, hàng triệu trẻ em không bị tử vong do bệnh truyền nhiễm, người được tiêm chủng không bị mắc bệnh hay di chứng do dịch bệnh gây ra.
Bảo quản vắc xin là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin cũng như quy trình tiêm chủng. Việc lưu trữ và vận chuyển đúng quy trình sẽ bảo vệ trọn vẹn chất lượng vắc xin, đảm bảo sự an toàn và hiệu quả tối đa cho người được tiêm.
Chương trình nhằm tạo cơ hội cho người dân hiểu thêm về vắc xin và tiêm chủng, hướng đến việc tuyên truyền, định hướng xã hội trong việc nâng cao ý thức giữ gìn sức khỏe, đặc biệt là công tác tăng cường phòng chống bệnh tật, bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng...
Hiện có bao nhiêu loại vắc xin? Phòng bao nhiêu bệnh? Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia đã cung cấp bao nhiêu loại vắc xin? Có vắc xin nào mới? Sau tiêm vắc xin trẻ cần được chăm sóc và theo dõi như thế nào? Vắc xin được bảo quản như thế nào để đảm bảo chất lượng khi đưa đến tay người sử dụng?
Đây là những câu hỏi đang được nhiều bậc cha mẹ quan tâm, bởi mỗi năm có tới trên 1,5 triệu trẻ chào đời và tất cả đều cần tiêm vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm, bảo vệ sức khỏe trong tương lai.
Bạn đọc quan tâm, có thể gửi câu hỏi cho các khách mời qua email tiemngua@tuoitre.com.vn; hoặc qua ô đặt câu hỏi trực tiếp phía dưới bài.
Câu trả lời sẽ được cập nhật trên tuoitre.vn từ 9-11h ngày 29-6.

Đại diện Ban biên tập báo Tuổi Trẻ tặng hoa các khách mời dự buổi tọa đàm và giao lưu trực tuyến sáng 29-6 - Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
Nhiều chuyên gia uy tín đầu ngành sẽ tham dự sự kiện như:
TS Nguyễn Hoàng Tùng - phó viện trưởng Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm y tế; PGS.TS Phạm Quang Thái - phó trưởng khoa kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương; ThS.BS Lê Hồng Nga - phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM;
BS CKII Nguyễn Minh Tiến - phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố; BS Trương Hữu Khanh - phó chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM; BS CKI Bạch Thị Chính - giám đốc y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC;
Bà Ngô Thị Tuyết Sương - giám đốc chất lượng Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC; bà Vũ Thị Thu Hà - giám đốc cung ứng Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Nhận xét
Đăng nhận xét